Gayrimenkul Hukuku ve Düzenlemeleri – 2023

Gayrimenkul hukuku, toplumun en temel ihtiyaçlarından biri olan barınma ihtiyacını düzenleyen ve tarafların haklarını ve yükümlülüklerini belirleyen önemli bir hukuk dalıdır. Bu alanda yapılan düzenlemeler hem mülk sahipleri hem de kiracılar için büyük önem taşımaktadır. Özellikle bankadan satılık ya da tev satılık gayrimenkuller için bu düzenlemeler oldukça kritik bir rol oynamaktadır.

1. Gayrimenkul Hukuku Nedir

   İçindekiler

   Toggle

Gayrimenkul hukuku, taşınmaz malların mülkiyeti, kullanımı, transferi ve finansmanı ile ilgili yasal düzenlemeleri ve süreçleri içeren bir hukuk dalıdır. Bu kapsamda, bankadan satılık gayrimenkuller ya da tev satılık gayrimenkuller ile ilgili işlemler de bu hukuk dalı tarafından düzenlenir.

Bu alan, gayrimenkul hukukuna ilişkin temel düzenlemeleri, tapu ve kadastro sistemini, ipotek ve gayrimenkul finansmanını, kira hukukunu, yapı ve imar hukukunu ve çevre hukukunu kapsamaktadır.

Tapu ve Kadastro Sistemi

Tapu ve kadastro sistemi, gayrimenkullerin mülkiyet ve sınırlarının belirlenmesi, tescil edilmesi ve güncel tutulması ile ilgili işlemleri içermektedir. Türkiye’de, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) bu görevi üstlenmiştir. 

Tapu ve kadastro sistemi, gayrimenkul alım-satım işlemlerinin güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak, mülkiyet ve sınır anlaşmazlıklarını önlemek ve gayrimenkul piyasasının düzenli işleyişini desteklemek amacıyla oluşturulmuştur.

Tapu İşlemleri

Tapu işlemleri, gayrimenkul alım-satımı, bağış, miras, ipotek, haciz ve kısıtlamalar gibi mülkiyetle ilgili her türlü işlemi içermektedir. 

Türkiye’de tapu işlemleri, tapu müdürlükleri tarafından gerçekleştirilmekte olup, tapu sicilinde kaydedilmektedir. Tapu işlemlerinin usul ve esasları, Tapu Kanunu ve ilgili mevzuatta düzenlenmiştir.

İpotek ve Gayrimenkul Finansmanı

İpotek, gayrimenkul üzerinde kurulan bir rehin hakkı olup, gayrimenkulün finansmanı için kullanılan teminat biçimidir. 

İpotek, gayrimenkulün değeri üzerinden belirli bir oranda kredi sağlanmasını teminen kurulur ve gayrimenkulün satışından elde edilen gelir, borcun ödenmesi için kullanılır. Türkiye’de ipotek işlemleri, İpotek Kanunu ve ilgili mevzuatta düzenlenmiştir.

Gayrimenkul Finansmanı

Gayrimenkul finansmanı, gayrimenkul alım-satımı, kiralama, yapı ve imar hukuku, gayrimenkul değerleme ve danışmanlık gibi konuları kapsayan finansal hizmetler ve ürünlerdir. 

Türkiye’de gayrimenkul finansmanı, bankalar ve finans kuruluşları tarafından sağlanmaktadır. Gayrimenkul kredileri, konut kredisi, iş yeri kredisi ve arsa kredisi gibi çeşitli türlerde sunulmaktadır.

1. Kira Hukuku

Kira hukuku, gayrimenkulün kiralanması ve kiracının hak ve yükümlülükleri ile ilgili düzenlemeleri içeren hukuk dalıdır. Türkiye’de kira hukuku, Borçlar Kanunu ve ilgili mevzuatta düzenlenmiştir.

Kiralama İşlemleri

Kiralama işlemleri, gayrimenkulün kullanım hakkının belirli bir süre için kiracıya devredilmesini içerir. Kiralama işlemlerinde, kiracının gayrimenkulü kullanma hakkı, kira sözleşmesi ile düzenlenir. Kira sözleşmesi, tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen yazılı bir anlaşmadır.

Kira Sözleşmesi ve Tarafların Hak ve Yükümlülükleri

Kira sözleşmesi, kiralanan gayrimenkulün kullanım koşullarını, kira bedelini, süresini ve diğer şartlarını düzenleyen yazılı bir anlaşmadır. 

Kira sözleşmesinde, kiracının kira bedelini ödeme ve gayrimenkulü kullanma hakkı, mal sahibinin ise gayrimenkulü teslim etme ve kullanılabilir durumda tutma yükümlülüğü bulunmaktadır. Kira sözleşmesi, tarafların serbest iradesi ile yapılmakla birlikte, Borçlar Kanunu ve ilgili mevzuatta belirtilen esaslara uygun olmalıdır.

2. Yapı ve İmar Hukuku

Yapı ve İmar hukuku, yapıların inşası, kullanılması, korunması ve denetlenmesi ile ilgili düzenlemeleri içeren hukuk dalıdır. Türkiye’de yapı ve imar hukuku, İmar Kanunu, Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiştir.

Yapı Ruhsatı ve Yapı Denetimi

Yapı ruhsatı, yapının inşaatına başlanabilmesi için belediyeler veya il özel idareleri tarafından verilen izindir. Yapı ruhsatı, yapı projelerinin imar planları ve yönetmeliklere uygunluğunun denetlenmesi sonucu verilir. 

Yapı denetimi, yapıların inşası sırasında, inşaatın teknik ve hukuki düzenlemelere uygunluğunu kontrol etme sürecidir. Türkiye’de yapı denetimi, Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiş olup, yapı denetim firmaları ve belediyeler tarafından gerçekleştirilmektedir.

İskan ve Kat Mülkiyeti

İskan, yapının tamamlanmasından sonra, belediyeler veya il özel idareleri tarafından verilen kullanım izni belgesidir. İskan belgesi, yapı projelerine uygun olarak inşa edilen ve yapı denetimi sürecinde başarıyla tamamlanan yapıların kullanımına izin verir. 

Kat mülkiyeti ise, yapıların bağımsız bölümlerinin ayrı ayrı mülkiyete konu olmasıdır. Türkiye’de kat mülkiyeti, Kat Mülkiyeti Kanunu ile düzenlenmiştir ve tapu siciline kaydedilir.

Çevre Hukuku ve Gayrimenkul

Çevre hukuku, doğal kaynakların kullanılması, korunması ve kirliliğin önlenmesi ile ilgili düzenlemeleri içeren hukuk dalıdır. 

Çevre hukuku, gayrimenkul ve yapılaşma süreçlerinde önemli bir rol oynar, zira yapıların ve faaliyetlerin çevreye etkileri dikkate alınarak düzenlemeler yapılır. Türkiye’de çevre hukuku, Çevre Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiştir.

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED), planlanan projelerin çevreye olan etkilerinin önceden tespit edilmesi ve değerlendirilmesi sürecidir. 

Türkiye’de ÇED, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından gerçekleştirilmekte olup, belirli projeler için zorunlu tutulmaktadır. ÇED süreci, projelerin sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile uyumlu olmasını sağlamak amacıyla uygulanır.

Yazımızın sonuna gelmiş bulunmaktayız. Benzer içerikler için blog sayfamıza göz atmayı unutmayın.